Welke omvormer kiest u?

Een veelgestelde vraag: welk type omvormer kan ik kiezen voor mijn project? In dit blog geef ik een aantal adviezen.

Wat zijn de verschillen?

De onderstaande tabel geeft een vergelijking van de meest voorkomende typen omvormers, deze werk ik hierna uit.

• Brandrisico: in 2018 is brand geconstateerd bij 0.014% van de geinstalleerde systemen. Dit kwam vooral door in-dak-systemen, waarbij zich brandbaar materiaal (folie) bevond achter de panelen. Bij op-dak-systemen is dit niet aan de orde. Er blijven wel zorgen over systemen met string-omvormers; de gelijkstroomspanningen kunnen zorgen voor een vlamboog als de bekabeling niet goed gescheiden wordt. Naast een zorgvuldige installatie kan gekozen worden voor micro-omvormers, dan is er geen gelijkstroom in de woning. Bij poweroptimizers wordt gewerkt met een vlamboogdetectie. Dat klinkt goed en veilig, maar mij is door 3 bronnen verteld dat deze vlamboogdetectie standaard uit staat, of uit wordt gezet door installateurs om valse foutmeldingen te voorkomen – en dan heb je dus nog niks.
• Kast in de woning? Veel huurders zien op tegen een extra “kast in de woning”, zeker als dit ten koste gaat van bijvoorbeeld opslagruimte. In appartementen zitten de meterkasten vaak al erg vol. Bij micro-omvormers is er geen kast in de woning nodig, dat is daarmee een groot voordeel. Overigens worden de omvormers steeds kleiner; een Growatt string-omvormer bijvoorbeeld is 27x30x13 centimeter (breedte/hoogte/diepte, 4 modellen geschikt voor maximaal 2600 Watt).
• Schaduwoplossing. Bij een string-omvormer liggen de panelen in een string, zoals kerstboomverlichting. Als één paneel het niet doet, heeft de rest daar ook last van. Bij micro-omvormers en poweroptimizers is dit schaduweffect minder groot.
• Monitoring per paneel? Bij micro-omvormers en poweroptimizers is monitoring per paneel mogelijk. Met een oplossing van ordegrootte 300 euro kan men via het internet van de bewoners zien hoe de installatie draait, en wat elk paneel doet. De idee is dat fouten zo eerder aan het licht komen. De voorkeur van veel corporaties gaat echter uit naar een goedkopere monitoringsoplossing met een eigen simcard, zoals deze wordt aangeboden door Cast4all/Xemex, en wordt gebruikt door een groot aantal installateurs. De kosten hiervoor zijn ongeveer 250 euro, en dan is de verbinding met het internet onafhankelijk van de huurder geregeld. Deze monitoring biedt niet de mogelijkheid om op paneelniveau te zien wat er aan de hand is. De vraag is hoe erg dit is. Stel dat uit de monitoring de constatering volgt dat bijvoorbeeld bij 5% van de installaties gedurende de eerste 10 jaar 1 of meer foutmeldingen zijn. De installateur kan dan ter plekke zien wat er aan de hand is, al dan niet door ter plekke een monitoringstool te gebruiken die inzicht geeft in welk paneel het zit. De analyse ter plaatse is wellicht iets ingewikkelder en duurder bij die 5%, echter dit weegt nooit op tegen de meerkosten van de monitoringsoplossing die ervoor nodig is (nog los van het feit dat ik huiverig ben voor monitoring via internet van de huurder, gezien ervaringen rond storing en uitval).
• Garantieperiode en vervangingskosten. Een string-omvormer gaat minder lang mee (5 jaar standaardgarantie), maar de vervanging is ook simpel (men hoeft er niet voor het dak op). Micro-omvormers komen met 10 tot 20 jaar garantie. Als micro-omvormers niet de 20 jaar halen, zijn de kosten om ze te vervangen wel een stuk hoger. Bij poweroptimizers geldt er 12 jaar garantie op de kast in de woning, 25 jaar garantie op de optimizers op het dak. Nota bene; al deze garanties zijn mooi, er zijn echter nog geen systemen die al 25 jaar liggen, en niemand weet of deze jonge bedrijven over 25 jaar nog bestaan, en in hoeverre ze aanspreekbaar zullen blijken bij (veel) claims. Nog los van of je als corporatie / installateur voor elk kapot product een claim in gaat dienen met bijbehorende administratieve kosten.
• Investering. De stringomvormer is het goedkoopst. Bij kleinere systemen (6 of 8 panelen per woning) komt de micro-omvormer daarna, en zijn poweroptimizers het duurst.

Welke keuzes maken woningcorporaties?

Bij appartementencomplexen zie ik dat corporaties vaak kiezen voor micro-omvormers. Er is vaak geen ruimte voor string-omvormers, en daarmee zijn micro-omvormers de aangewezen oplossing.

Bij eengezinswoningen zie  ik vaak een keuze voor string-omvormers, en soms voor micro-omvormers. De micro-omvormers worden dan ingezet als meerprijs, bij woningen met schaduw.

Sommige corporaties kiezen standaard voor micro-omvormers. Als je als corporatie echt gelooft dat de micro-omvormers hun levensduur van 20 jaar gaan halen, is het een logische keuze om hier in alle gevallen voor te gaan. Immers, vanuit total-cost-of-ownership bezien ben je waarschijnlijk goedkoper uit, en de oplossing is technisch voordeliger (minder brandrisico, geen kast in de woning, schaduwoplossing).

Wat is dan een goed merk?

Hierover adviseer ik u graag. In de basis geldt:

• voor omvormers zijn een aantal normen waaraan ze moeten voldoen
• van belang is of het bedrijf al enige tijd bestaat, een trackrecord heeft rond levering en vooral service en nazorg, en financieel stabiel is
• van belang is dat er ergens in de woning een display is waarop te zien is wat de opbrengst is vandaag, en de opbrengst sinds installatie. Dit kan ofwel op de omvormer, ofwel op de monitoringsunit
• uiteindelijk is het de installateur die de garantie moet geven. Als de omvormers stuk gaan, kan hij zich niet verschuilen achter de productgarantie van de toeleverancier (“hier is het nummer van de Chinese leverancier”). Van belang is heldere afspraken te maken over monitoring, beheer en opvolging van problemen.