Dwangarbeid zonnepanelen-grondstoffen in het volle licht
De afgelopen maanden zagen we diverse publicaties over dwangarbeid rond zonnepanelen. O.a. het onderzoek “In Broad Daylight: gedwongen arbeid van Oeigoeren en de zonne-energieketen” van de Britse Sheffield Universiteit werkt e.e.a. nauwgezet uit.
Hoe zit het in de keten:
- Silicum wordt gewonnen, deels met dwangarbeid. Ongeveer 70-75% van al het poly-silicium komt uit China (volgens Holland Solar), en wordt wereldwijd verkocht. De helft daarvan komt uit de Oeigoeren-regio Xinjiang (bron: kamerbrief hieronder).
- Silicium-blokken komen terecht bij 4 partijen die daar Wafers van maken, bouwblokjes van panelen.
- De Wafers komen terecht bij allerlei partijen die er cellen en daarna panelen van maken. Die partijen geven nu verklaringen af van de strekking “voor zover wij weten vindt er geen dwangarbeid plaats bij onze toeleveranciers”. Maar hoe goed weten ze dat?
- De panelen komen terecht bij aannemers. In 2020 kwam 86 procent van de importwaarde van zonnepanelen in de Rotterdamse haven uit China (bron: kamerbrief) (en naar mijn verwachting nog een groot deel uit de rest van zuid-oost-Azië).
- De aannemers plaatsen de panelen op de daken.
Grondig onderzoek van de keten nodig
De conclusie van het “In Broad Daylight”-rapport is dat om dwangarbeid in de keten uit te sluiten, grondig onderzoek van de keten nodig is – helemaal tot aan de ruwe kwartsmaterialen.
Leuk als een aannemer (4) van zijn leverancier (3) vraagt of hij zijn toeleveranciers (2) een code of conduct wil laten tekenen, dat zie ik nu regelmatig voorbijkomen. Maar dan ben je er bij lange na niet. Want het probleem zit bij de inkoop van (2).
Wat wordt er dan wel gezegd:
- Er is Europese samenwerking nodig volgens de branchevereniging Holland Solar. Samen met andere sectoren die ook dwangarbeid in de keten zien.
- Onderzoeken van Ikea, provincies Noord-Holland en Flevoland zijn ingesteld. Ikea is al ver, ze stellen dat er al afspraken gemaakt waren met toeleveranciers dat dit niet kan, en dat ze de hele keten gaan doorzoeken.
- Er is een traceerbaarheidsprotocol in Amerika, en Amerika wil wellicht geen silicium meer uit Xinjiang.
- In antwoord op kamervragen stelt de minister dat het vooraf aan de sector zelf, en specifiek haar branche-vereniging is. Daarnaast maakt Nederland zich in algemene zin in Europees verband sterk voor een betere positie van de Oeigoeren.
- Er is vooralsnog geen draagvlak voor een Europees importverbod.
Wat kan je ermee als woningcorporatie?
Weinig, helaas. Geen zonnepanelen kopen. Dan wellicht ook geen dingen met chips (zit ook silicium in) of spijkerbroeken meer. Immers, het onderzoek “In Broad Daylight” geeft aan dat de zonne-energie-keten relatief eenvoudig in kaart te brengen is, veel makkelijker dan de textiel- of landbouw-keten. Oftewel: ja, er zit waarschijnlijk ook dwangarbeid in spijkerbroeken, echter dat kunnen we minder makkelijk aantonen, omdat de keten lastiger in elkaar zit.
Wat rest dan nog? Vragen blijven stellen, en de ontwikkelingen in dit dossier met belangstelling volgen. Zodra ik hoor dat bepaalde Amerikaanse merken, of typen panelen, of … 100% dwangarbeid-vrij zijn, laat ik dat hier weten.
Zonnepanelen met kolen gemaakt?
In de kantlijn van deze berichtgeving kwamen sommige media weer met beweringen over zonnepanelenfabrieken op Chinese kolen, en hoe slecht dat voor het milieu is. Goed om te weten dat in 2017 al uitgebreid is gepubliceerd over de verhouding van opbrengsten en co2-kosten van zonnepanelen. Zie hier
Hebt u aanvullingen?
Graag!
